آيين نامه استقرارسيستم مديريت سلامت كار،كارگرومحيط كار

بسمه تعالي
آيين نامه استقرارسيستم مديريت سلامت كار،كارگرومحيط كار
فصل اول:
سيستم مديريت سلامت كار،كارگرومحيط كار:جزئي از سيستم مديريت كلي سازمان مي باشد كه مديريت ريسكهاي سلامتي را در كنار فعاليتهاي تجاري سازمان(توليدي وخدماتي )تسهيل ميبخشد.اين سيستم شامل ساختار سازماني ،مسئوليتها،فرآيندها و... مي باشد كه در راستاي استقرار ونگهداري خط مشي سلامت كا ر،كارگرومحيط كار سازمان قرار دارند.
سازمان :واژها كلي جهت واحدهايتوليدي ،فني وخدماتي مي باشد.
خط مشي :سند مكتوب كه از طرف بالاترين مقام مسئول سازمان تهيه ودرآن به بهبودمستمر عملكرد ها،مطابقت با قوانين و مقرارت و الزامات قانوني تعهد شده وبا ماهيت و ابعاد ريسكهاي سازمان تناسب دارد و چارچوب كلي اهداف كلان سلامت سازمان در آن مشخص مي شود.
توجه: طرفهاي علاقمند شامل كاركنان ،مشتريان خارجي سازمان ،شركتهاي بيمه گزار و امثالهم كه ارتباطي بار سازمان دارند مي باشد.
ريسك:احتمال يك اثر متقابل در يك موجود زنده ، سيستم يا جمعيت كه تحت شرايط ويژه از طريق تماس با يك عامل بوجود آمده است وبه عبارتي ديگر تركيبي از احتمال وقوع يك رويداد خطرناك و عواقب آن مي باشد.
ارزيابي ريسك : فرآيندي جهت محاسبه يا تخمين ريسك مربوط به موجود زنده،سيستم يا جمعيت هدف شامل شناسايي وجود يك اتفاق به دنبال تماس با يك عامل خاصي بادر نظر گرفتن خصوصيات همراه و مرتبط با آن عامل بعلاوه خصوصيات سيستم خاص مربوطه.
فرآيند ارزيابي ريسك شامل چهار محله است :شناسايي خطر ،توصيف ‌‍‌[مشخصات]خطر[اصلاح مربوطه:ارزيابي پاسخ به دز] ، ارزيابي تماس و توصيف ريسك[مربوطه].اين جز اوليه در يك فرآيند بررسي ريسك مي باشد. به عبارت ديگر ارزيابي ريسك فرآيند كلي برآورد ابعاد وگستردگي ريسك وتصميم بر اسر اين موضوع كه آيا ريسك قابل تحمل مي باشد يا خير؟
يا ريسك قابل قبول: يك اصطلاح مديريت ريسك مي باشد، قابل قبول بودن ريسك وابسته به داده هاي علمي ، عوامل اجتماعي ، اقتصادي ،سياسي و پيامدهاي بر خواسته از تماس با يك عامل ميباشد.به عبارت ديگر به ريسكي گفته مي شود كه به ميزاني كهش يافته كه مي تواند براي سازمان با توجه به تعهدات قانوني و خط مشي سلامت كار،كارگر و محيط كار آن قابل تحمل باشد.
شرايط اضطراري : شرايطي كه تحت موقعيتهاي غير مترقبه رخ مي دهد نظير انفجار <آتش سوزي ،نشت مواد سمي ، سيل ، زلزله وامثالهم. سلامت : در اين آيين نامه هر جا كلمه سلامت ذكر شده به معني ايمني و بهداشت كار است.
Reference:
IPCS Risk Assessment Terminology – world Health Organization – Geneva – 2004

فصل دوم :
براساس ماده 85قانون كار جمهوري اسلامي ايران و جهت صيانت از نيروي كار و حفظ سلامت در محيط كار اين آيين نامه مشتمل بر بند هاي ذيل تهيه و از تاريخ تصويب بايستي به مورد اجرا گذارده شود:
ماده1 : كليه مسئوليت هاي مرتبط باحفاظت فني وبهداشت كار و تامين سلامت نيروي انساني بعهده كارفرما مي باشدوكارفرمايان كارگاههاي مشمول قانون كارمكلفندبااتخاذتمهيدات و روشهاي مناسب نسبت به استقرارسيستم مديريت سلامت كار،كارگر و محيط كار دركار گاههاي خود تحت ضوابطمربوطه اقدام نمايند ؛ دستورالعمل اجرايي اين بند توسط معاونت سلامت وزارت بهداشت ودرمان وآموزش پزشكي ومعاونت روابط كار وزارت كار وامور اجتماعي ظرف مدت سه ماه تهيه و ابلاغ خواهد شد.
ماده 2 : كارفرمايان مكلفند خط مشي سلامت كار،كارگر و محيط كار درواحد تحت پوشش خود را تعريف كرده ،مستند و به تأييد مراجع ذيصلاح برسانند.
ماده 3 : كارفرمايان مكلفند فرآيند شناسايي و ارزيابي خطرات را در واحد تحت پوشش خود بصورت ادواري انجام داده و نسبت به تدوين اهداف و برنامه هاي سلامت كار ،كارگر و محيط كار و اجراي آنها به منظور كنترل عمليات اقدام نمايند.
ماده 4 : كارفرمايان موظفند آخرين اطلاعات در زمينه استانداردها،ضوابط ،قوانين ،آيين نامه ها و بخش نامه هاي مرتبط با حفاظت فني وبهداشت كار كارگران ،محيط كار وجلوگيري از حوادث و بيماريهاي ناشي از كار را از وزارتين بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و كار وامور اجتماعي اخذ نمايند و نيز اطلاعات مورد نياز براي انجام كار در شرايط ايمني و بهداشتي براي كاركنان خود را تهيه وبا آموزش كاركنان خود ، مطالب را به صورت قابل دسترسي ، درك و عمل در اختيار كاربران قرار دهند.
ماده 5 : كارفرمايان موظفند نسبت به استقرار سيستم ضبط و نگهداري اطلاعات مرتبط با سلامت كار،كارگر و محيط كار اقدام نمايند و مدارك مورد نياز جهت سازمانهاي ذيربط در دسترس باشد.
تبصره : فرمهاي گزارش دهي و ضعيت حفاظت و بهداشت محيط كار ، بيماريهاي و حوادث ناشي از كار بطور دقيق ثبت و برحسب مورد به وزارت بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و وزارت كار وامور اجتماعي اعلام مي گردد.
ماده 6 : كارفرمايان موظفند مطابق الگوي تعريف شده توسط وزارتين بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و كار وامور اجتماعي ترتيباتي اتخاذ نمايند تا طرحهاي مقابله شرايط بالقوه اضطاري را تهيه و در محيط كار اجرا نمايند.
ماده 7 : كارفرمايان موظفند امكانات لازم جهت پايش و اندازه گيري عوامل زيان آور محيط كار و بازرسيهاي ادواري از محيط كار را تأ مين و اجرا نمايند. اطلاعات حاصله مشمول ماده 5 اين آيين نامه وتبصره مربوطه مي باشد.
ماده 8 : كارفرمايان موظفند در جهت تامين ،تداوم و ارتقاي سيستم مديريت سلامت كار،كارگرومحيط كار ، با تشكيل جلسات كميته حفاظت فني و بهداشت كار تدابير لازم را اتخاذ نمايند.
ماده 9 : به منظور حفظ استقلال لازم است مسئولين ايمني و بهداشت كار در محيطهاي كار و در جهت اجراي بهينة بازرسيهاي محيط كار از نظر كشف و كنترل عوامل خطر ساز از نظر چارت سازماني در جايگاه مناسب و تدوين تدويننگرش درست مستقيما" زير نظرمدير ارشد (كارفرما)انجام وظيفه نمايند ودستورالعمل اجرايي مذكور توسط وزارتين بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و كار وامور اجتماعي تدوين و ابلغ خواهد شد.
ماده 10 : كارفرما فرياني كه با استقرار سيستم پوياي مديريت سلامت كار،كارگرومحيط كار
در كارگاههاي خود موفقربه اخذ تأييديه از وزارتين بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و كار وامور اجتماعي گردند در گروه كارفرماياني كه به اجراي بند يك ماده 3 آيين نامه باز نشستگي پيش از موعد در كارهاي سخت و زيان آور نايل آمده در گزارش كارشناسان بهداشت حرفه اي وزارت بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و بازرسان كاروزارت كار وامور اجتماعي لحاظ خواهدگرديد.
تبصره : لازم است سيستم پوياي مديريت سلامت كار،كارگرومحيط كار
را هر ساله به تأ ييد وزارتين بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و كار وامور اجتماعي رسانده و تأ ييديه دريافت نمايند.

فصل سوم :
نحوه استقرار ونگهداري سيستم مديريت سلامت كار،كارگرومحيط كار
ماده 11:كليه شركتهايي كه مبادرت به ارائه مشاوره ،مميزي ويا آموزش و ارائه گواهينامه در زمينة سيستمهاي مديريتي سلامت كار وكارگر ومحيط كار و امثالهم) مينمايند بايستي داراي يك مسئول فني با شرايط ذيل باشند:HSE ، IMS ، OSSAS18001(
- دارا بودن مدرك كارشماسي يا كارشناسي ارشد و بالاتر در رشتة تحصيلي بهداشت حرفه اي ،ايمني صنعتي و HSE با حداقل سه سال سابقه كار مفيد در زمينه مربوطه .
- دارا بودن مدرك معتبر آشنايي با سيستمهاي مديريت ايمني وبهداشت حرفه اي از وزارتين بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و كار وامور اجتماعي ويا شركتهاي داراي مجوز از وزارتين بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و كار وامور اجتماعي.
تبصره 1 : شرايط كسب تأ ييديه وزارتين بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و كار وامور اجتماعي طي دستور العمل اجرايي ابلاغ خواهد گرديد.
تبصره 2: كليه شركتهاي ارائه دهندة خدمات مرتبط با سيستمهاي مديريت سلامت كار،كارگرومحيط كار (شامل مشاوره ،آموزش ،استقرار ،مميزي داخلي وخارجي و مراقبتي و... ) لازم است جهت شناسايي خطرات ،ارزيابي ريسك وارائه راهكارهاي كنترلي ونيز مميزي ها داراي تعدا كافي متخصص بهداشت حرفه اي و ايمني صنعتي(كاردان،كارشناس و كارشناس ارشد )كه توسط وزارتين بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و كار وامور اجتماعي اعلام مي گردد با شرايط مندرج درماده 11 باشند.
ماده 12 : متقاضيان دريافت گواهينامه هاي مورد اشاره اين آئين نامه بايستي كليه خطرات و جنبه هاي مربوطه در محيطهاي كاري را شناسايي سپس مورد ارزيابي ريسك قرار داده و پس از اولويت بندي آنها اقدام به ارائة اقدامات كنترلي (با تأ كيد بر كنترل در مبدأ ) دراين زمينه نمايند و كليه سوابق مربوطه در محل نگهداري گردد.
تبصره : شناسايي و اندازه گيري گيريهاي محيطي وانساني وارزيابي توسط شركتهاي خصوصي داراي مجوز جهت ارائه اين نوع خدمات بايستي حسب مورد به تأييد وزارتين بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و كار وامور اجتماعي برسند.
ماده 13 :كليه الزامات قانوني وملي و ساير الزامات به روز مرتبط با ايمني وبهداشت حرفه اي و سلامت كار بايستي توسط شركتها ومحيطهاي كاري كه اقدام به اخذ اين سيستمها مي نمايند جمع آوري و رعايت گردد.
ماده 14 :در راستاي تحت كنترل قرار گرفتن مداوم محيطهاي كاري از نظر خطرات و جنبه هاي تاثير گذار بر سلامتي نيروهاي كار و بهبود شرايط محيطهاي كاري از نظر مشاغل سخت و زيان آور لازم است صنايع و محيطهاي كاري مربوطه اقدام به استقرار و نگهداري سيستمهاي مديريت سلامت كار،كارگرومحيط كار نمايند و گزارش پيشرفت را حسب مورد و بطور منظم به دانشگاههاي علوم پزشكي وخدمات بهداشتي درماني(معاونتهاي بهداشتي ) وسازمانهاي كار وامور اجتماعي(اداره بازرسي كار)گزارش نمايند.
ماده 15 : كليه شركتهاي موضوع ماده 11 اين آئين نامه لازم است ايست كاركنان مرتبط با سيستمهاي مديريت سلامت كار،كارگرومحيط كار خود را به معاونت بهداشتي دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني وبازرسي كار سازمانهاي كار وامور اجتماعي كه تحت پوشش آن مي باشند ارائه و حسب مورد اقدام به اخذ مجوز فعاليت از وزارتين بهداشت و درمان وآموزش پزشكي و كار وامور اجتماعي نمايند.
ماده 16 : كليه شركتهاي داراي مجوز موضوع ماده 11 اين آئين نامه بايستي گزارش فعاليت خود را بطور دوره اي ومنظم به دانشگاههاي علوم پزشكي وخدمات بهداشتي درماني(معاونت بهداشتي – واحد بهداشت حرفه اي ) وسازمانهاي كار وامور اجتماعي(بازرسي كار) حوزه خود ارائه نمايند.
ماده 17 : كاشناسان بهداشت حرفه اي دانشگاههاي علوم پزشكي وخدمات بهداشتي درمانيو بازرسان كار سازمانهاي كار وامور اجتماعي لازم است از شركتهاي موضوع ماده11آئين نامه بطور مرتب بازديد وبر فعاليت مرتبط با سيستم مديريت سلامت كار،كارگرومحيط كار نظارت و گزارش تهيه نمايند.
ماده 18 : معاونت سلامت وزارت بهداشت و درمان وآموزش پزشكي ومعونت روابط كار وزارت كار وامور اجتماعي موظف است دستور العمل اجرايي اين آئين نامه را تهيه و به مبادي ذيربط و كارفرمايان ابلاغ نمايند.
اين آئين نامه مشتمل بر 3 فصل و18 ماده و 6 تبصره در تاريخ ............ به تصويب نهايي رسيد.
دكتر لنكراني دكتر جهرمي
وزير بهداشت و درمان وآموزش پزشكي وزير كار وامور اجتماعي