وقتي شخصي دچار برق گرفتگي مي‌شود، عبور جريان الكتريكي از طريق بدن ممكن است وي را از هوش برده، منجر به توقف تنفس و حتي ضربان قلب وي شود. جريان الكتريكي مي‌تواند هم در محلي كه وارد بدن مي‌شود و هم در محلي كه براي تخليه به «زمين» از بدن خارج مي‌شود، سوختگي ايجاد كند. در بعضي موارد، جريان برق، گرفتگي عضلاني هم ايجاد مي‌كند كه اين موضوع، مانع از قطع ارتباط مصدوم با منبع برق مي‌شود. بنابراين وقتي به صحنه حادثه مي‌رسيد، امكان دارد كه هنوز جريان الكتريكي در بدن مصدوم برقرار باشد («برق‌دار»). آسيبهاي الكتريكي معمولاً در منزل يا محل كار و در اثر تماس با منابع برق با ولتاژ پايين رخ مي‌دهند. همچنين ممكن است اين آسيب‌ها در اثر تماس با منابع برق با ولتاژ بالا (مثل خطوط انتقال نيروي افتاده روي زمين) هم رخ دهند. افرادي كه با جريان ولتاژ بالا دچار برق‌گرفتگي مي‌شوند، ندرتاً زنده مي‌مانند.
آذرخش
آذرخش ( رعد و برق ) نوعي تخليه الکتريکي است که در اثر الکتريسته ساکن بين دو ابر و زمين ايجاد مي شود . در اثر برخورد ذرات آب يک جبهه هواي گرم به ذرات يخ يک جبهه هواي سرد ، الکتريسته ساکن بوجود مي آيد که نسبت به زمين داراي بارالکتريکي منفي بوده و در صورتي که فاصله منبع جريان الکتريکي نسبتاً‌نزديک به سطح زمين باشد ، صاعقه بروز مي کند . در رعد و برقهاي شديد معمولاً‌بيشترين تخليه الکتريکي صورت مي گيرد . رعايت نکات ايمني هنگام وقوع صاعقه
اگر داخل ساختمان هستيد به نکات زير توجه کنيد :
۱ - وسايل برقي مانند راديو و تلويزيون را از برق بکشيد و سيم آنتن را خارج کنيد .
۲ - از درب و پنجره و بخاري ديواري ، شوفاژ و ديگر هادي هاي الکتريسيته دور شويد .
۳ - به منظر جلوگيري از خطر آتش سوزي ناشي از صاعقه نسبت به نصب برق گير در ساختمانهاي بلند اقدام کنيد اگر در خارج ساختمان هستيد :
• در مکانهاي مرتفع قرار نگيريد .
• از درختان ، تپه ها ، ديرکها ، طناب رختشويي ، سيم برق هوايي ، لوله هاي فلزي و آب دور شويد .
• به اشياء فلزي ( از قبيل دوچرخه ، نرده هاي آهني ، قلاب ماهيگيري ، لوازم فلزي خانه و واگنهاي راه آهن ) دست نزنيد .
• اگر در فضاي باز گرفتار رعد و برق شديد ، زانو و پاهاي خود را نزديک يکديگر قرار داده و سر خود را خم کنيد .
• اگر در حال شناکردن هستيد يا روي قايق سواريد فوراً از آب بيرون بيائيد .
اگر در بيرون از خانه هستيد ، زير درخت يا نقاط مرتفع پناه نگيريد بلکه در محلي باز به حالت خميده باقي بمانيد ايستادن زيردرخت يا روي تپه هنگام صاعقه بدترين کار مي باشد
• داخل اتوبوس و ترن مکانهاي امني هستند ، بنابراين مي توانيد هنگام صاعقه به داخل ساختمان يا ايستگاه ترن زيرزميني يا درون اتومبيل برويد .
• در صورتي که در اتومبيل هستيد ، در محل مطمئن توقف کنيد و موتور را خاموش کنيد و آنتن ماشين را پائين بکشيد .
علائم و نشانه هاي فرد آسيب ديده
بر اساس شدت صدمات وارده ، تابلوي باليني متفاوت بوده و ممکن است فقط به صورت اختلال هوشياري گذرا و لحظه اي و احساس ضعف و بي حسي موقت باشد و اينکه سوختگي شديد ، ايست قلبي - تنفسي و مرگ رخ مي دهد . ميزان مرگ ومير کلي آن حدود ۳۰-۲۰ درصد بوده و در ۷۰ درصد قربانيان نجات يافته ، عوارض ماندگار موجود خواهد آمد .
• اختلال عصبي ممکن است بصورت کاهش سطح هوشياري ، فراموشي ، تشنج ، سوزن سوزن يا گزگز شدن انتهاي دست و پا ، لکنت زبان ، خونريزيهاي مغزي و کما باشد .
• اختلالات قلبي - عروقي بصورت نامنظم شدن ضربان قلب و افزايش فشار خون شديد مي باشد .
• شايعترين علت مرگ در اين افراد ايست تنفسي است . پوست از چند طريق ممکن است دچار ضايعه شود . شايعترين آن ، سوختگي حاصل از انتقال سطحي جريان الکتريکي است و همچنين سوختگي در نواحي مرطوب بدن ( زيربغل و کشاله ران ) ممکن است اتفاق بيافتد .
• بيش از ۵۰٪ قربانيان صاعقه دچار پارگي پرده گوش شده و همچنين ممکن است اختلال شنوايي در اثر جابجايي استخوانهاي گوش مياني بوجود آيد .
تدابير درماني
• کليه مصدومين بايد در هر شرايطي به بيمارستان انتقال يابند و دست کم به مدت ۲۴ ساعت تحت نظر قرار گيرند . تنفس و نبض مصدوم ارزيابي شود و در صورت عدم وجود نبض و تنفس احياي قلبي - ريوي ( طبق دستورالعمل ) انجام گردد . در مصدومين حتماً بايد به فکر خونريزي داخلي بود .
• آسيبهاي ناشي از سوختگي ( طبق دستور العمل )را درمان نماييد و همچنين بايد مراقب آسيبهاي ستون فقرات و شکستگيها بوده و در صورت وجود آسيب طبق دستورالعمل مربوطه اقدام نمائيد .
در برخي از فصول سال (معمولاً اواخر زمستان و يا فصل بهار ) اتفاق مي افتد و در اثر برخورد توده هاي باردار ابر با يكديگر و آزادشدن مقادير زياد الكتريسيته ساكن موجود در اين ابرها ايجاد مي گردد .
رعد وبرق تخليه الكتريكي است كه در اثر الكتريسيته ساكن بين دو ابر يا بين ابر و زمين ايجاد مي شود .
رعايت نكات ايمني در داخل ساختمان :
۱- وقتي رعد وبرق رخ مي دهد , در منزل بمانيد و بيرون نرويد , مگر آنكه لازم باشد .
۲- به منظور جلوگيري از خطر آتش سوزي ناشي از صاعقه , يك برق گير بر روي ساختمان هاي بلند نصب كنيد
۳- از درها و پنجره ها , بخاري هاي ديواري , شوفاژها و يا ديگر هادي هاي الكتريكي دور شويد .
۴- دو شاخه و وسايل برقي مانند تلويزيون و راديو را از برق بيرون بكشيد .
۵- دو شاخه تلفن را نيز بيرون بكشيد و از كار كردن با تلفن خودداري كنيد .
۶- چراغ برق را براي داشتن روشنايي مناسب روشن نگاه داريد . برخلاف عقيده ي عموم مردم اين كار خطر برخورد صاعقه با منزل شما را افزايش نخواهد داد.
۷- پرده ها را بكشيد و از ايستادن در نزديكي پنجره ها خودداري كنيد .
رعايت نكات ايمني در خارج از ساختمان :
۱- از ايستادن در مناطق مرتفع , روي ساختمان هاي بلند , تپه , كوه يا هر ناحيه ي مرتفع ديگر به شدت پرهيز كنيد .
۲- از تجهيزاتي كه هادي جريان الكتريسيته هستند استفاده نكنيد و در صورت وقوع رعد وبرق از آنها دوري كنيد . مانند تراكتور , موتور سيكلت , دوچرخه , بيل هاي فلزي و …
۳- از درختان , سيم هاي برق( خصوصاً كابل هاي فشار قوي برق ) , لوله ها يا ديگر سازه هاي فلزي دوري كنيد .
از حصارهاي فلزي , خطوط برق و تلفن دور شويد .
۴- از پناه گرفتن زير درختان پرهيز كنيد . ( زيرا به علت برخورد برق و حرارت حاصل از آن , امكان آتش سوزي وجود دارد , لذا بايد از اين كار خودداري كنيد )
۵- زير سيم هاي برق هوايي , مخازن و شيشه ها پناه نگيريد , زيرا احتمال فروريختن و افتادن آنها وجود دارد .
۶- در صورتي كه داخل قايق يا در حال شنا كردن هستيد , به سرعت از آب خارج شويد و بدن خود را خشك كنيد
۷- در صورتي كه در اتومبيل هستيد , از درختاني كه ممكن است روي آن بيفتد , دور شويد و سپس در جايي مناسب پارك كنيد , و تا پايان خطر از وسيله نقليه خود خارج نشويد . اما از دست زدن به قسمت هاي فلزي اتومبيل خودداري كنيد .
۸- اگر در جنگل هستيد , به سرعت از آنجا خارج شويد يا در زير درختان كوتاه پناه بگيريد .
با رعايت نكات ايمني امكان برخورد صاعقه با شما بسيار كم است و هيچ جاي نگراني نخواهد بود .
نكته : بدني كه دچار صاعقه زدگي شده , حاوي الكتريسيته نيست و مي توانيد كمك هاي اوليه ي ضروري را براي وي انجام دهيد . بنابراين از دست زدن به بدن افراد صاعقه زده هراس نداشته باشيد .
كمكهاي اوليه
بررسي علائم حياتي مصدوم و در صورت نياز عمليات احياي قلبي ريوي مصدوم را به آرامش تشويق كنيد .
مصدوم را سريعاً به بيمارستان منتقل كنيد .
جريان ولتاژ بالا
تماس با جريان ولتاژ بالا (كه معمولاً در خطوط نيرو و كابل‌هاي هوايي پرفشار وجود دارد) معمولاً به مرگ فوري منجر مي‌شود. افرادي كه زنده مي‌مانند، سوختگي‌هاي شديدي خواهند داشت. از اين گذشته، اين شوك مي‌تواند با ايجاد اسپاسم عضلاني، مصدوم را به اطراف پرتاب كرده، آسيب‌هايي مثل شكستگي ايجاد كند. جريان برق با ولتاژ بالا مي‌تواند تا 18 متر جهش («قوس») داشته باشد. اشيايي مثل چوب خشك يا لباس نمي‌توانند از شما محافظت كنند. قبل از نزديك شدن به مصدوم، منبع جريان برق بايد قطع شده باشد؛ در صورتي كه خطوط نيروي هوايي در راه‌آهن آسيب ديده باشند، قطع منبع برق بسيار حياتي خواهد بود. مصدوم احتمالاً بي‌هوش است. پس از آنكه از بي‌خطر بودن محل مطمئن شديد، راه تنفسي مصدوم را باز كرده، تنفس وي را بررسي كنيد؛ آماده باشيد تا در صورت لزوم احياي تنفسي و ماساژ قفسه سينه را آغاز كنيد (مبحث « اقدامات نجات‌دهنده حيات » را ببينيد). در صورتي كه مصدوم در حال نفس كشيدن است، وي را در وضعيت بهبود قرار دهيد. علايم حياتي (سطح پاسخ‌دهي، نبض و تنفس) را مرتباً كنترل و ثبت كنيد.
جريان برق با ولتاژ بالا ناظران را از محل حادثه‌اي كه در اثر جريان ولتاژ بالا رخ داده است، دور كنيد. فاصله ايمن، بيش از 18 متر از منبع برق است.
جريان ولتاژ پايين
جريان‌هاي خانگي كه در منازل و محل‌هاي كار مورد استفاده قرار مي‌گيرند، مي‌توانند آسيبهاي جدي يا حتي مرگ ايجاد كنند. حوادث معمولاً ناشي از كليدهاي برق خراب، سيم‌هاي برق لخت شده يا وسايل برقي داراي نقص هستند. خصوصاً كودكان كم سن و سال در معرض خطر هستند (كودكان به‌طور طبيعي كنجكاو بوده، ممكن است انگشتان خود يا ساير اشياء را به داخل پريزهاي ديواري برق فرو كنند). آب (كه يك هادي قوي و خطرناك الكتريسيته است) ميزان خطر را افزايش مي‌دهد. تماس با يك وسيله برقي بي‌خطر با دست‌هاي خيس يا در شرايطي كه كف اتاق خيس باشد، خطر شوك الكتريكي را به مقدار زيادي افزايش مي‌دهد.
هشدار!
در صورتي كه مصدوم در تماس با جريان الكتريكي است، به وي دست نزنيد؛ ممكن است مصدوم «برق‌دار» باشد و شما هم در معرض برق‌گرفتگي قرار بگيريد.
هرگز از وسايل فلزي براي قطع تماس الكتريكي استفاده نكنيد. روي يك ماده خشك نارسانا ايستاده، از يك وسيله چوبي استفاده كنيد.
آماده باشيد تا در صورت توقف تنفس مصدوم، احياي تنفسي يا ماساژ قلبي را تا رسيدن كمكهاي اورژانس آغاز كنيد (عنوان « اقدامات نجات‌دهنده حيات » را ببينيد).
آنچه شما مي‌توانيد انجام دهيد
در صورتي كه به محل انشعاب اصلي يا كنتور برق به سهولت دسترسي داريد، تماس بين مصدوم و منبع برق را از طريق خاموش كردن آن، قطع كنيد. در غير اين صورت، دو شاخه را خارج كنيد يا كابل را درآوريد. اگر به كابل، پريز يا محل انشعاب اصلي دسترسي نداريد، به موارد زير عمل كنيد:
براي محافظت از خود، روي يك ماده خشك نارسانا مثل يك جعبه چوبي، يك كفپوش پلاستيكي يا يك دفترچه راهنماي تلفن بايستيد.
با استفاده از يك وسيله چوبي (مثل يك جارو)، اندام‌هاي مصدوم را از روي منبع الكتريكي كنار بزنيد و يا منبع الكتريكي را از مصدوم دور كنيد.
اگر قطع تماس (مصدوم با منبع برق) با يك وسيله چوبي مقدور نيست، ضمن آنكه كاملاً مراقب هستيد تا به مصدوم دست نزنيد، طنابي را به دور مچ پاي مصدوم يا بازوان وي حلقه كنيد و وي را از منبع جريان الكتريكي دور كنيد.
تنها در صورتي كه ضرورت دارد، مصدوم را با كشيدن بخش‌هايي از لباس كه شل و خشك هستند، (از منبع برق) دور كنيد. اين كار را تنها به عنوان آخرين تلاش انجام دهيد زيرا ممكن است مصدوم همچنان «برق‌دار» باشد.
دور كردن منبع برق اگر نمي‌توانيد جريان الكتريكي را خاموش كنيد، بر روي يك ماده خشك نارسانا (مثل يك دفترچه راهنماي تلفن) بايستيد و با استفاده از يك دسته جارو، منبع برق را از مصدوم دور كنيد. هرگز مستقيماً به مصدوم دست نزنيد.
منبع :
پایگاه امدادگران ایران
http://www.pezeshk.us/
No comments:
Post a Comment