به قلم آقاي دكتر علي كريمي
ايمني جاني مهمترين هدف هر گونه برنامه حفاظت در برابر خسارت مي باشد. هدف اوليه ايمني جاني پيشگيري از مرگ و جراحت افراد مي باشد. تمامي اهداف ديگر جزء هدف هاي ثانويه به حساب مي آيند زيرا ساختمان ، تجهيزات ، اموال و سرمايه ها قابل جايگزيني هستند اما جان انسان ها قابل جبران و جايگزيني نيست.
در شرايط اضطراري ، افراد به سه روش قابل حفاظت هستند :
1- جابجا كردن افراد در شرايط اضطراري
2- كنترل شرايط اضطراري
3- دفاع از ساكنين در مقابل شرايط اضطراري در محل حادثه
اين روش ها با يكديگر در تضاد نيستند و مي توان تمامي روش ها را تواما بكار گرفت.
چندين قاعده كلي در مورد شرايط اضطراري وجود دارد كه براي همه شرايط مذكور قابل اجرا مي باشند. اهميت هر كدام از اين قواعد بستگي به شرايط خاص موجود دارد و نمي توان براي آنها اولويت بندي تعيين كرد.
تعداد كافي محل هاي خروج
به منظور سرعت بخشيدن به خروج افراد به محلي امن در خارج از ساختمان ، لازم است تعداد كافي محل هاي خروج در نظر گرفته شود. در طول ساليان اخير تعداد زيادي از حوادث آتش سوزي ، منجر به مرگ و جراحت افراد كثيري شده اند. تعدادي از اين مرگ و ميرها به دليل تعداد ناكافي محل هاي خروج اضطراري بوده اند. اينكه چه تعداد محل خروج اضطراري در يك ساختمان لازم است ، به عوامل گوناگوني بستگي دارد مثلاً نوع محل مسكوني ، تعداد ساكنين ، نوع ساكنين و نوع ساختمان از عوامل مهم در اين زمينه هستند. يك سالن تئاتر كه 1000 نفر گنجايش دارد مي بايستي تعداد بيشتري محل خروج اضطراري نسبت به يك اداره كه 50 نفر كارمند دارد داشته باشد.
عدم مسدود شدن محل هاي خروج
در هنگام شرايط اضطراري ضروري است كه افرد بتوانند از محل هاي خروج اضطراري موجود استفاده نمايند. بارها ديده شده كه درب ها و راهروهاي خروج اضطراري به وسيله موانع مختلف مسدود شده اند. اين كار در هيچ شرايطي مجاز نمي باشد. قفل كردن درب هاي خروج اضطراري عمل نادرستي است و بايد از آن اجتناب نمود. خروجي هاي اضطراري مي بايستي هميشه در شرايط قابل كاربرد، نگهداري شوند. مسير بعد از درب خروج اضطراري نيز بايستي عاري از هر گونه مانع باشد.
تشخيص راهروها و درب هاي خروج اضطراري
تشخيص سريع و راحت محل هاي خروج اضطراري توسط افراد در شرايط اضطراري از اهميت بالايي برخوردار است. در نتيجه كليه خروجي هاي اضطراري بايستي به طور كامل واضح مشخص گردند. در شرايطي كه روشنايي طبيعي موجود است تعداد كافي علامت هاي بدون روشنايي مصنوعي مطلوب مي باشند. در شرايطي كه روشنايي طبيعي كافي نمي باشد تمامي علامت ها و تابلوهاي خروج اضطراري بايستي بوسيله روشنايي مصنوعي مشخص شوند. اين روشنايي هاي مصنوعي مي بايستي توسط يك سيستم الكتريكي پشتيبان تغذيه شوند. در شرايطي كه داخل ساختمان محل هايي هستند كه ممكن است با درب هاي خروجي اضطراري اشتباه گرفته شوند بايستي آنها را مشخص كنيم و بر روي آنها تابلو (( خروجي اضطراري نيست )) نصب نمائيم.
روشنايي اضطراري كافي
در طي شرايط اضطراري ساكنين بايد قادر باشند مسيري را كه به درب هاي خروجي اضطراري منهي مي شود به راحتي تعيين و طي نمايند. در شرايط اضطراري روشنايي اضطراري بسيار حائذ اهميت است زيرا حتي افراد آشنا به محل نيز در هنگام شرايط اضطراري دچار سردرگمي و استرس مي گردند. روشنايي ناكافي اين سردرگمي و استرس را بيشتر مي كند و فرار از شرايط خطرناك را غيرممكن مي سازد.
فراهم نمودن زمان براي فرار
در حين شرايط اضطراري زمان از اهميت زيادي برخوردار است. ممكن است ساختمان به سرعت تخريب شود و فرار را غير ممكن سازد. ساكنين بايستي زمان لازم براي فرار را داشته باشند. دو روش براي فراهم كردن زمان، استفاده از سيستم هشدار (( آلارم )) و استفاده از سيستم هاي كنترل حريق مي باشند. سيستم آلارم با تشخيص حريق، زودتر از حس انسان و ارسال پيام هشدار به ساكنين ، امكان فرار را براي افراد فراهم مي كند. هر چه حريق زودتر تشخيص داده شود، قبل از تشديد شرايط خطرناك ، ساكنين بهتر مي توانند محل را بطور ايمن ترك كنند.
سيستم هايي كه از رشد و توسعه آتش يا محصولات خطرناك آتش ( دود ، گازهاي حريق و گرما ) جلوگيري مي كنند ، زمان لازم را براي فرار ساكنين فراهم مي آورند. هر چه اين سيستم ها بهتر و مؤثرتر عمل كنند شانس فرار براي افراد درون ساختمان افزايش مي يابد.
آموزش تمامي پرسنل در رابطه با اقدامات شرايط اضطراري
پاسخ مناسب در شرايط اضطراري به طور شانسي ايجاد نمي شود. لازم است افراد در اين زمينه آموزش لازم را از قبل ببينند. حداقل آموزش هايي كه افراد بايد ببينند شامل موارد زير است :
-اقدام لازم در هنگام كشف شرايط اضطراري
-اقدام لازم در باره چگونگي فرار موفق از شرايط خطرناك
-اقدام لازم در خارج از شرايط اضطراري
رفتار انساني
پاسخ صحيح و موفق در شرايط اضطراري از تركيب سه عامل برنامه ريزي قبلي، رفتار مناسب ساكنين و نصب سيستم هاي مؤثر كنترلي بوجود مي آيد. از سه عامل مذكور، رفتار ساكنين بيشترين تأثير را بر روي نجات افراد خاص ( براي مثال كودكان و كهنسالان ) دارد. برنامه ريزي و نصب سيستم هاي كنترلي بيشترين تأثير را بر روي نجات گروهي افراد دارد. پاسخ مناسب به شرايط اضطراري يك مهارت طبيعي و ذاتي نيست. در شرايط اضطراري انتخاب هاي زيادي براي افراد وجود دارد كه انجام دهند و افراد در تمامي موارد مسير صحيح را انتخاب نمي كنند. انسان نيز مثل حيوانات ميل ذاتي به زنده ماندن و حيات دارد. بر خلاف حيوانات ، انسان ها داراي قدرت ها و مهارت هاي يكساني نسبت به حيوانات نيستند. به منظور پاسخ صحيح به شرايط اضطراري افراد بايستي آموزش ببينند. اغلب افراد در ادراك شرايط تهديدآميز به كندي عمل مي كنند. زماني كه خطر احساس شد، عملكرد افراد در محدوده بسيار متغيري ظاهر مي گردد. انتخاب هاي زيادي جهت اقدام ، پيش رو قرار مي گيرد كه برخي از آنها مؤثر و برخي از آنها بي فايده هستند.
ايمني جاني مهمترين هدف هر گونه برنامه حفاظت در برابر خسارت مي باشد. هدف اوليه ايمني جاني پيشگيري از مرگ و جراحت افراد مي باشد. تمامي اهداف ديگر جزء هدف هاي ثانويه به حساب مي آيند زيرا ساختمان ، تجهيزات ، اموال و سرمايه ها قابل جايگزيني هستند اما جان انسان ها قابل جبران و جايگزيني نيست.
در شرايط اضطراري ، افراد به سه روش قابل حفاظت هستند :
1- جابجا كردن افراد در شرايط اضطراري
2- كنترل شرايط اضطراري
3- دفاع از ساكنين در مقابل شرايط اضطراري در محل حادثه
اين روش ها با يكديگر در تضاد نيستند و مي توان تمامي روش ها را تواما بكار گرفت.
چندين قاعده كلي در مورد شرايط اضطراري وجود دارد كه براي همه شرايط مذكور قابل اجرا مي باشند. اهميت هر كدام از اين قواعد بستگي به شرايط خاص موجود دارد و نمي توان براي آنها اولويت بندي تعيين كرد.
تعداد كافي محل هاي خروج
به منظور سرعت بخشيدن به خروج افراد به محلي امن در خارج از ساختمان ، لازم است تعداد كافي محل هاي خروج در نظر گرفته شود. در طول ساليان اخير تعداد زيادي از حوادث آتش سوزي ، منجر به مرگ و جراحت افراد كثيري شده اند. تعدادي از اين مرگ و ميرها به دليل تعداد ناكافي محل هاي خروج اضطراري بوده اند. اينكه چه تعداد محل خروج اضطراري در يك ساختمان لازم است ، به عوامل گوناگوني بستگي دارد مثلاً نوع محل مسكوني ، تعداد ساكنين ، نوع ساكنين و نوع ساختمان از عوامل مهم در اين زمينه هستند. يك سالن تئاتر كه 1000 نفر گنجايش دارد مي بايستي تعداد بيشتري محل خروج اضطراري نسبت به يك اداره كه 50 نفر كارمند دارد داشته باشد.
عدم مسدود شدن محل هاي خروج
در هنگام شرايط اضطراري ضروري است كه افرد بتوانند از محل هاي خروج اضطراري موجود استفاده نمايند. بارها ديده شده كه درب ها و راهروهاي خروج اضطراري به وسيله موانع مختلف مسدود شده اند. اين كار در هيچ شرايطي مجاز نمي باشد. قفل كردن درب هاي خروج اضطراري عمل نادرستي است و بايد از آن اجتناب نمود. خروجي هاي اضطراري مي بايستي هميشه در شرايط قابل كاربرد، نگهداري شوند. مسير بعد از درب خروج اضطراري نيز بايستي عاري از هر گونه مانع باشد.
تشخيص راهروها و درب هاي خروج اضطراري
تشخيص سريع و راحت محل هاي خروج اضطراري توسط افراد در شرايط اضطراري از اهميت بالايي برخوردار است. در نتيجه كليه خروجي هاي اضطراري بايستي به طور كامل واضح مشخص گردند. در شرايطي كه روشنايي طبيعي موجود است تعداد كافي علامت هاي بدون روشنايي مصنوعي مطلوب مي باشند. در شرايطي كه روشنايي طبيعي كافي نمي باشد تمامي علامت ها و تابلوهاي خروج اضطراري بايستي بوسيله روشنايي مصنوعي مشخص شوند. اين روشنايي هاي مصنوعي مي بايستي توسط يك سيستم الكتريكي پشتيبان تغذيه شوند. در شرايطي كه داخل ساختمان محل هايي هستند كه ممكن است با درب هاي خروجي اضطراري اشتباه گرفته شوند بايستي آنها را مشخص كنيم و بر روي آنها تابلو (( خروجي اضطراري نيست )) نصب نمائيم.
روشنايي اضطراري كافي
در طي شرايط اضطراري ساكنين بايد قادر باشند مسيري را كه به درب هاي خروجي اضطراري منهي مي شود به راحتي تعيين و طي نمايند. در شرايط اضطراري روشنايي اضطراري بسيار حائذ اهميت است زيرا حتي افراد آشنا به محل نيز در هنگام شرايط اضطراري دچار سردرگمي و استرس مي گردند. روشنايي ناكافي اين سردرگمي و استرس را بيشتر مي كند و فرار از شرايط خطرناك را غيرممكن مي سازد.
فراهم نمودن زمان براي فرار
در حين شرايط اضطراري زمان از اهميت زيادي برخوردار است. ممكن است ساختمان به سرعت تخريب شود و فرار را غير ممكن سازد. ساكنين بايستي زمان لازم براي فرار را داشته باشند. دو روش براي فراهم كردن زمان، استفاده از سيستم هشدار (( آلارم )) و استفاده از سيستم هاي كنترل حريق مي باشند. سيستم آلارم با تشخيص حريق، زودتر از حس انسان و ارسال پيام هشدار به ساكنين ، امكان فرار را براي افراد فراهم مي كند. هر چه حريق زودتر تشخيص داده شود، قبل از تشديد شرايط خطرناك ، ساكنين بهتر مي توانند محل را بطور ايمن ترك كنند.
سيستم هايي كه از رشد و توسعه آتش يا محصولات خطرناك آتش ( دود ، گازهاي حريق و گرما ) جلوگيري مي كنند ، زمان لازم را براي فرار ساكنين فراهم مي آورند. هر چه اين سيستم ها بهتر و مؤثرتر عمل كنند شانس فرار براي افراد درون ساختمان افزايش مي يابد.
آموزش تمامي پرسنل در رابطه با اقدامات شرايط اضطراري
پاسخ مناسب در شرايط اضطراري به طور شانسي ايجاد نمي شود. لازم است افراد در اين زمينه آموزش لازم را از قبل ببينند. حداقل آموزش هايي كه افراد بايد ببينند شامل موارد زير است :
-اقدام لازم در هنگام كشف شرايط اضطراري
-اقدام لازم در باره چگونگي فرار موفق از شرايط خطرناك
-اقدام لازم در خارج از شرايط اضطراري
رفتار انساني
پاسخ صحيح و موفق در شرايط اضطراري از تركيب سه عامل برنامه ريزي قبلي، رفتار مناسب ساكنين و نصب سيستم هاي مؤثر كنترلي بوجود مي آيد. از سه عامل مذكور، رفتار ساكنين بيشترين تأثير را بر روي نجات افراد خاص ( براي مثال كودكان و كهنسالان ) دارد. برنامه ريزي و نصب سيستم هاي كنترلي بيشترين تأثير را بر روي نجات گروهي افراد دارد. پاسخ مناسب به شرايط اضطراري يك مهارت طبيعي و ذاتي نيست. در شرايط اضطراري انتخاب هاي زيادي براي افراد وجود دارد كه انجام دهند و افراد در تمامي موارد مسير صحيح را انتخاب نمي كنند. انسان نيز مثل حيوانات ميل ذاتي به زنده ماندن و حيات دارد. بر خلاف حيوانات ، انسان ها داراي قدرت ها و مهارت هاي يكساني نسبت به حيوانات نيستند. به منظور پاسخ صحيح به شرايط اضطراري افراد بايستي آموزش ببينند. اغلب افراد در ادراك شرايط تهديدآميز به كندي عمل مي كنند. زماني كه خطر احساس شد، عملكرد افراد در محدوده بسيار متغيري ظاهر مي گردد. انتخاب هاي زيادي جهت اقدام ، پيش رو قرار مي گيرد كه برخي از آنها مؤثر و برخي از آنها بي فايده هستند.
No comments:
Post a Comment