Saturday, January 9, 2010

الكتريسيته ، ميدان ها Electric fields

بارهاي الكتريكي ، اثر آن ها روي يكديگر و حركت آن ها نشانگر مجموعه اي از پديده هاست كه الكتريسيته ناميده مي شود ، بارهاي الكتريكي از طريق ميدان الكترومغناطيسي ، كه آنها را احاطه مي كند ، روي يكديگر عمل مي كنند. بارهاي الكتريكي ثابت يك ميدان الكتريكي پايدار يا ميدان الكترومغناطيسي را تشكيل مي دهند.
از ميدان هاي الكتريكي قوي در بسياري از فرآيندهاي فني استفاده مي شود ، مانند : پاك كردن گاز، نشاندن گرد و غبار به وسيله الكتريسيته ساكن ، جداسازي ، فرآيند الكتريكي سنگ معدن، رنگ پاشي الكترواستاتيك. بارهاي الكتريكي هنگام تبديل پليمرهايي كه داراي مقاومت الكتريكي پايداري هستند و موقع توليد الياف مصنوعي تشكيل و جمع مي شوند. صاف كردن كاغذ و بعضي منسوجات ، شن پاشي اجزاي چوبي ، انتقال مواد حجيم با فشار هوا و انتقال فرآورده هاي روغن معدني سبب تشكيل و تجمع بارهاي الكتريسيته ساكن و ميدان الكتريكي ساكن همراه آن مي شود. خطوط برق هادي جريان مستقيم با ولتاژ بالا يا خيلي بالا ( 1500 كيلوولت و بيشتر ) منابع ايجاد ميدان هاي الكتريكي ساكن قوي هستند كه در اطراف رساناها به وجود مي آيند .
آثار زيست شناختي و مخاطرات
تحقيق تجربي نشان داده است كه ميدان هاي الكتريسيته ساكن ، نه تنها روي رده هاي پايين موجودات زنده ، بلكه روي بعضي اعمال حياتي و دستگاه هاي اساسي بدن انسان نيز تأثير زيست شناختي مي گذارند. اين آثار غير اختصاصي هستند و برخلاف پرتوهاي يون ساز موجب بيماري با علائم مشخص نمي شوند. ميدان هاي الكتريكي قوي ممكن است ايجاد بارهاي القايي كنند و در سطح بدن انسان جمع شوند. اين بارها بر روي انتهاهاي عصب حسي پوست اثر كرده و سبب تغييرات واكنش مي شوند. علاوه بر اثر مستقيم آن ها روي بدن، ميدان هاي الكتريسيته ساكن هنگامي كه فرد در ميدان الكتريكي حركت كند ، ساختاري نزديك يا زمين را لمس كند موجب تخليه برق مي شوند. تخليه هاي جرقه اي آثار نامطلوبي روي اعمال دستگاه هاي عصبي مركزي و قلب و عروق توليد مي كنند و سبب ترس واكنش هاي غير ارادي مي شوند كه ممكن است به وقوع حادثه هنگام كار كردن در بالاي دكل منجر شود. وقوع مكرر شوك هاي ناشي از جريان برق مي تواند سبب تغيير شكل پوست ، مانند پرخوني ، نشت خون زير جلد ، ورم و فساد نسج شود. جرقه هاي ناشي از تخليه برق موجب احساس دردناك فرو رفتن سوزن در بدن، پيدايش بي نظمي در ضربان قلب، كندي ضربان قلب و نگه داشتن تنفس شود.
كارگراني كه با وسايل جريان برق مستقيم در ولتاژ بالا كار مي كنند ممكن است نه تنها تحت تأثير ميدان هاي الكتريسيته ساكن و تخليه هاي الكتريكي قرار گيرند، بلكه در معرض يون هاي هوابرد حاصل از اثر كرونا نيز واقع شوند. يون هاي هوابرد به وجود آمده در نزديك چنين وسايل جريان حركت كرده و ممكن است سبب جريان مقدار زيادي يون و نفوذ آن ها به داخل بدن انسان شود. ميدان هاي الكتريسيته ساكن و يون هاي هوابرد عوامل محيطي هستند كه روي يكديگر عمل مي كنند. عمل آن ها به مثابه يك تركيب الكتريكي است كه شامل هواي يون دار بارهاي ظرفيتي و ميدان هاي الكتريكي مي شود.
دستگاه اندازه گيري و حفاظتي
برق كارهايي كه با ابزار و مواد بسيار رسانا ، روي تأسيسات جريان مستقيم با ولتاژ بالا كار مي كنند، ممكن است براي مدت طولاني در معرض ميدان هاي الكتريسيته ساكن با شدت بالا باشند. عمل عمومي اين تركيب الكتريكي كه در بالا شرح داده شد مي تواند روي بدن انسان بر سلامت اثر بگذارد. بنابراين اقداماتي بايد انجام گيرد تا آثار بيماري زاي اين عوامل الكتريكي محدود شود. شدت ميدان الكتريسيته ساكن را مي توان به وسيله ايجاد حفاظ در اطراف منبع برق يا محل كار و رعايت فاصله ايمن بين كارگر و منبع ميدان كاهش داد.وسايل خنثي سازي ( مرطوب كردن ، يون سازي ) جايگزين كردن مواد بسيار هادي و اجزاء با انواع غير رسانا، افزودني هاي ضد برق ساكن و پوشش ها به طور گسترده براي كاهش الكتريسيته ساكن به حداقل مورد استفاده قرار مي گيرند. اقدامات ديگر شامل اتصال زمين ، افزايش قدرت هدايت كف اتاق ها و كفش ها مي شود. وسايل زيادي براي اندازه گيري بارهاي الكتريسيته ساكن در مواد جامد غيرهادي وجود دارد. اساس عمل اين دستگاه ها اندازه گيري قدرت ( ولتاژ ) ميدان الكتريكي ساكن به وسيله القاي ميدان الكتريسيته ساكن ، و انحراف ذرات باردار در يك لوله خلاء و مولدهاي الكتريسيته ساكن ( برق سنج ) مي باشد.

No comments: