Tuesday, February 12, 2008

ايمني در صنعت برق (قسمت دوم)

( محمد حسين پركار – شركت برق منطقه اي آذربايجان )
4- ايجاد ايمني در روابط مرد – ماشين – مواد (م-م-م) :امروزه ماشين آلاتي بدست انسان ساخته شده اند كه قدرت وي را در محاسبه و يا در تغيير شكل مواد ويا جابجايي مصالح و افراد ، هزاران برابر كرده است. در مواقع بروز عيب و نقص در اين دستگاهها خرابي هاي بزرگ و صدمات زيادي نيز به كار مي آيد.در كنترل اين ماشين آلات انسان علاوه بر حواس معروف پنج گانه خود از حواس ديگري مانند احساس سرعت در حركت مستقيم يا منحني–چرخش–شتاب–سقوط–بي وزني تعادل ( در سكون و در حركت ) و امثال آن استفاده مي نمايد.خطاي هر يك از اين حواس بخصوص در بينايي و يا شنوايي ممكن است موجب ايجاد واكنش هاي اشتباهي و خطرناك بشود. بدين جهت امروزه سعي مي شود كه با استفاده از دستگاههاي كامپيوتر در مراحل حساس كنترل تأسيسات بزرگ نظير واحدهاي قدرتمند يك نيروگاه از اجراي فرامين خطا از جانب اپراتور جلوگيري نموده و ايمني وي و دستگاهها را تعيين كنند.5- ارگونومي :علمي كه تناسب محيط كار را با راحتي و بهره وري بهينه انسان مورد بررسي قرار مي دهد ارگونومي ناميده شده است. طبق اين بررسيها قسمتهاي كنترل ماشين آلات متناسب با جثه انسان و ابعاد و وع حركات و توان اعضاي بدن او طراحي مي شود. اين اقدامات در جهت سهولت كار و كاهش خطاي حواس و اشتباه در تشخيص وضع يا مقدار كميت عوامل متغير و ارزيابي و نتيجه گيري فرد و واكنش هايي كه براي كنترل آنها انجام مي دهد ، صورت مي گيرد تا از حوادث ناخواسته جلوگيري شود. حفظ استاندارد جهاني از نظر جهت گردش پيچها و مهره ها و شيرها براي بسته يا بازشدن و تناسب جهت حركت ماشينها يا بار جرثقيل ها با جهت حركت دسته هاي فرمان آنها و يا انتخاب رنگ فازهاي برق يا رنگ لوله هاي حاوي مواد مختلف از اين مقوله هستند.6- بهداشت كار :نداشتن بهداشت كار يعني آلودگي محيط كار به ميكروب ها و يا ساير مواد مضر مانند گردوغبار و گازهاي سمي ، كمبود اكسيژن و نداشتن نور مناسب و يا وجود صداهايي با شدت ناخوشايند يا غير قابل تحمل از موضوعاتي هستند كه اگر در رفع آنها كوشش نشود ولو حادثه اي هم بروز نكند در دراز مدت ايمني يا سلامتي انسان را به خطر مي اندازد و او را دچار امراض جسمي يا رواني مي نمايد ، از اين نظر ايمني ايجاب مي كند كه بهداشت محيط كار، به نحو احسن رعايت شود تا علاقه به محيط كار در كاركنان ايجاد گردد.7- رعايت ايمني در تأسيسات برقي :تحقيق در حوادثي كه تاكنون در صنعت برق روي داده مشخص كرده است كه عدم رعايت ايمني در هر يك از مراحل زير باعث ايجاد حادثه در همان مرحله و يا مراحل بعدي مي شود :7- الف ) مرحله طراحي : رعايت اصول ارگونومي همراه با كاربرد ضرايب اطمينان كافي در محاسبات استحكام اجزاء و تأسيسات بكار رفته در توليد و انتقال و توزيع برق و ابزارها و ماشين آلات مورد استفاده در اين زمينه ها و كليه دستگاههاي مصرف برق در قبال نيروهاي برقي و مكانيكي و خوردگيهاي شيميايي موجب مي شود كه طول عمر مفيد تضميني شده اي براي تأسيسات برقي يا اجزاي شبكه و وسايل مصرف برق معين شود و از حوادث ناشي از شكست زودرس آنها و خسارات و صدمات ناشي از آن جلوگيري شود.7- ب ) مرحله ساخت تجهيزات يا احداث تأسيسات : در اين مرحله انتخاب مواد و ابزارهاي مناسب و مرغوب براي ساخت تجهيزات و تأسيسات و بكارگيري روشهاي اصولي و ايمن براي انجام كارها حادثه را از محيط كاري دور مي سازد.7- ج ) مرحله بهره برداري از تجهيزات يا تأسيسات : رعايت مراحل قبل براي جلوگيري از حوادث در اين مرحله لازم است ولي كافي نيست. اين مرحله كه شامل تعميرات و نگهداري نيز مي شود خود مقررات ايمني خاصي را نياز دارد مقررات حفاظت استاندارد از آن جمله است كه ايمني را در محيط كار تعميراتي قبل از آنكه كار اصلي شروع شود برقرار مي نمايد. بخصوص كه كشف وجود برق در داخل هاديها بدون ابزارهاي ايمني خاص امكان پذير نيست و برقدارشدن بي موقع آنها نيز بارها ايجاد حادثه جان گداز نموده است. مقررات صدور اجازه كار و يا اجازه كار توأم با آزمايش پس از تخليه انرژيها و برقراري اتصال زمين و استفاده از كارتهاي حفاظت خودي- كارتهاي اجتناب از وصل مجدد- كارتهاي احتياط از اين جمله اند.همچنين اصول كار تعميرات شبكه هاي برقدار انتقال انرژي باب ديگري است كه به آموزشهاي كافي و مهارت هاي خاص نياز دارد.7- د ) مرحله استفاده از انرژي برق : مشتركين برق اعم از خانگي- عمومي- كشاورزي يا صنعتي نيز براي احتراز از خطرات انرژي برق بايد اصول ايمني را در مصرف آن رعايت نمايند و لذا نياز به آگاهي از اين اصول و بكارگيري آنها را دارند.

No comments: