منتخبی از مبحث دوازدهم ساختمان (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا) - بخش سوم

برش و جوشکاری با گاز و برق
الف: قبل از شروع عملیات جوشکاری یا برش حرارتی، کلیه وسایل و ابزارهای اندازه گیری فشار، شدت جریان و نظایر آن و همچنین شیلنگهای گاز و هوا باید کنترل شوند.
ب: کارگران جوشکار باید در هنگام کار لباس کار مقاوم در برابر آتش و جرقه بر تن داشته و نیز مجهز به سایر وسایل حفاظت فردی از جمله عینک، نقاب، و دستکش ساقه دار حفاظتی مطابق وسایل حفاظت فردی باشند. همچنین لباس کار جوشکاران باید عاری از مواد روغنی، نفتی و سایر مواد قابل احتراق و اشتغال باشد.
ج: در مکانهایی که مواد قابل احتراق و اشتغال نگهداری می شود و یا در نزدیکی مواد یا دستگاههایی که گرد و غبار، بخار و یا گازهای قابل اشتغال و قابل انفجار ایجاد می کنند، باید از عملیات جوشکاری و برش حرارتی جلوگیری بعمل آید.
تبصره: مواد قابل احتراق و اشتغال که امکان دور کردن آنها از محوطه جوشکاری و برش حرارتی وجود ندارد، باید جهت جلوگیری از خطرات احتمالی، با صفحات و مواد مقاوم در برابر آتش محصور و پوشانده شده و ضمن فراهم آوردن وسایل اطفا حریق مناسب و کافی، یک فرد کمکی نیز در محل حاضر باشد.
د: در مواقعی که جوشکاری روی فلزات دارای پوشش قلع، روی و نظایر آن صورت می گیرد، لازم است دود و گازهای ناشی از جوشکاری به طرق مناسب و موثر سریعا به خارج از محل کار هدایت شوند.
ه: جوشکاران نباید از ظروف و بشگه هایی که قبلا محتوی مواد نفتی و روغنی و سایر مواد قابل اشتغال و انفجار بوده اند، به عنوان تکیه گاه و زیر پایی استفاده نمایند.
و: از هر نوع عملیات جوشکاری یا برش حرارتی بر روی ظروف و مخازن محتوی مواد قابل انفجار و قابل اشتعال باید جلوگیری بعمل آید. همچنین عملیات جوشکاری یا برش حرارتی بر روی ظروف و مخازن خالی که فبلا حاوی اینگونه مواد بوده و ممکن است در آن گازهای قابل انفجار ایجاد شود، باید با رعایت نکات ایمنی زیر انجام شود:
- داخل آن بطور کامل بوسیله بخار یا مواد موثر دیگر شستشو شده و دریچه های آن کاملا باز باشد.
- قسمتی از حجم آن بوسیله آب پر شود.
ز: هیچ نوع ظرف بسته، حتی اگر عاری از مواد قابل اشتعال و انفجار باشد، نباید مورد جوشکاری یا برش حرارتی قرار گیرد، مگر آنکه قبلا منفذی در آن ایجاد شود.
ح: برای نشت یابی بر روی شیلنگ های برشکاری و جوشکاری و اتصالات آنها فقط باید از کف صابون استفاده شود.
ط: در هنگام تعویض مشعل برشکاری و جوشکاری، جریان گاز باید از طریق شیر و رگلاتور قطع گردد و از روش های خطرناک و غیر ایمن از قبیل خم کردن شیلنگ جهت انسداد آن باید اکیدا خودداری بعمل آید.
ی: برای روشن کردن مشعل برشکاری و جوشکاری باید از فندک یا شعله پیلوت (گیرانه) استفاده شود.
ک: در هنگام انجام عملیات جوشکاری برقی در فضاهای مسدود و مرطوب، دستگاه جوشکاری باید در خارج از محیط بسته قرار گیرد.
ل: بدنه دستگاه جوشکاری برقی باید دارای اتصال زمین موثر بوده و همچنین کابلهای آن دارای روکش عایق محکم و مقاوم و فاقد هرگونه خوردگی و زدگی باشد.
م: در پایان هر گونه عملیات جوشکاری و برشکاری، باید محل بازرسی و پس از اطمینان از عدم وقوع آتش سوزی در اثر جرقه های ناشی از جوشکاری و برشکاری، محل را ترک نمایند.

وسائل و سازه های حفاظتی

نرده حفاظتی در کارگاه ساختمانی
نرده حفاظتی حفاظی است قائم که برای جلوگیری از سقوط افراد که ارتفاع سقوط بیش از 120 سانتی متر باشد باید نصب گردد.
الف: ارتفاع نرده حفاظتی از کف طبقه یا سکوی کار نباید از 90 سانتی متر کمتر و 110 سانتی متر بیشتر باشد. همچنین ارتفاع نرده راه پله نباید از 75 سانتی متر کمتر و از 85 سانتی متر بیشتر باشد.
ب: نرده حفاظتی باید در فواصل حداکثر 2 متر، دارای پایه های عمودی بوده و ساختمان و اجزا سازه آن دارای چنان مقاومتی باشد که بتواند در مقابل حداقل صد کیلوگرم فشار و ضربه وارده در تمام جهات مقاومت نماید. بعلاوه نرده باید مقاومت لازم را برای مواقعی که در معرض برخورد با وسائل متحرک قرار می گیرد، داشته باشد.
پاخورهای چوبی
پاخور چوبی حفاظی است قرنیز مانند که در طرف باز سکوهای کار جهت جلوگیری از لغزش و ریزش ابزار کار و مصالح ساختمانی باید نصب گردد. پاخورها باید از چوب مناسب به ضخامت حداقل 5 /2سانتی متر و به ارتفاع 15 سانتی متر باشند.
راهرو سر پوشیده موقت
1- سازه ای است حفاظتی که به صورت موقت در پیاده روها و یا سایر معابر عمومی برای جلوگیری از خطرهای ناشی از پرتاب شدن مصالح، وسایل و تجهیزات ساختمانی ایجاد می شود.
الف: ارتفاع راهروی سرپوشیده نباید کمتر از 5 /2متر و عرض آن نیز نباید کمتر از 5 /1متر باشد مگر آنکه عرض پیاده روی موجود کمتر از آن باشد که در اینصورت هم عرض پیاده رو خواهد بود.
ب: راهرو باید فاقد هرگونه مانع بوده و دارای روشنایی لازم طبیعی یا مصنوعی دائمی باشد.
ج: سقف راهرو باید توانایی تحمل هرگونه ریزش و سقوط احتمالی مصالح ساختمانی را با حداقل فشار 700 کیلوگرم بر متر مربع داشته باشد.
د: سقف راهرو باید از الوار به ضخامت حداقل 5 سانتیمتر ساخته شده و به ترتیبی باشد که از ریزش مصالح ساختمانی به داخل راهرو جلوگیری بعمل آید.
ه: لبه بیرونی سقف راهرو باید دارای دیواره شیب داری از چوب یا توری فلزی مقاوم به ارتفاع حداقل یک متر باشد. زاویه این حفاظ را نسبت به سقف می توان حداکثر 45 درجه به طرف خارج اختیار کرد.
و: اطراف راهروی سرپوشیده موقت که در مجاورت کارگاه ساختمانی قرار دارد، باید دارای حفاظ یا نرده ای به ارتفاع لازم باشد.
سرپوش حفاظتی
سرپوش حفاظتی، پوششی است حفاظتی، از قبیل توری یا تخته بندی (الوار) که برای جلوگیری از آسیب ناشی از اثر سقوط اشیا در دیواره اطراف ساختمان نصب می شود. سرپوش حفاظتی باید چنان طراحی و ساخته شود که در اثر ریزش مصالح یا ابزار بر روی آن هیچ گونه خطری متوجه افرادی که در زیر آن قرار دارند نگردد.
پوشش موقت فضاهای باز
پوشش موقت فضاهای باز سقفها و دیوارها، باید با استفاده از تخته با ضخامت 5 /2سانتی متر یا معادل آن برای سوراخهای تا دهانه 45 سانتی متر و تخته با ضخامت 5 سانتی متر یا معادل آن برای سوراخهای با دهانه بیش از 45 سانتی متر صورت گیرد.
سقف موقت
برای سقفهای موقت که به صورت سکوهای کار مورد استفاده قرار گیرند، باید از تخته هایی با ضخامت 5 و عرض 25 سانتی متر که محکم به یکدیگر بسته شده باشند، استفاده شود.
تورهای ایمنی
در مواردیکه نصب سکوهای کار و نرده های حفاظتی در ارتفاع بیش از 5 /3متر امکان پذیر نباشد، باید برای جلوگیری از سقوط افراد، از تورهای ایمنی با رعایت موارد زیر استفاده شود:
الف: تورهای ایمنی باید در فاصله ای که سازندگان آنها مشخص نموده اند، نصب شود، به نحوی که ارتفاع سقوط کارگران بیشتر از شش متر نباشد.
ب: برپایی و نصب تورهای ایمنی، همچنین جمع آوری و برچیدن آنها باید توسط شخص ذیصلاح و با استفاده از کمربند ها و نگهدارنده های محکم ایمنی صورت گیرد. این تورها قبل از استفاده و در مدت بهره برداری باید توسط شخص ذیصلاح بازرسی و کنترل شوند، استفاده از تورهای فرسوده و آسیب دیده مجاز نیست.