آناليز حوادث شركتهای برق منطقه اي

محسن قربانعلی افجه (کارشناس برق-قدرت)

مقدمه: در این مقاله به بررسی سه عامل حادثه ساز در میان پیمانکاران یعنی برق گرفتگی و اتصال کوتاه و سقوط از سر تیر پرداخته و به بررسی عوامل آن و پیشنهاد هایی برای محافظت پیمانکاران از این خطرات خواهیم پرداخت.

حوادث برق گرفتگی (ضرری جرحی)لازم به توضیح است طبق اطلاعات جمع آوری شده بیشتر حوادث پیمانکاران برروی شبکه خطوط 20 كيلوولت بوده است.

دلایل حوادث بعد از بررسی به شرح ذیل است:

1.عدم استفاده از تجهیزات حفاظتی چون دستکش 400 ولت ,فازمتر 20 كيلوولت یا معیوب بودن آنها

2. عدم زمین کردن شبکه خطوط بعد از قطع برق یا قطع سیم زمین در تجهیزات

3 .عدم آزمایش شبکه خطوط از نظر برق دار بودن

4 . استفاده از پیمانکار گاه بی تجربه و یا کم تجربه در احداث یا نوسازی شبکه و نظارت سهلانگارانه وضعیف ناظرین در این موارد5. خرابی بازو های و فرسودگی و عدم سرویس به هنگام سکسیونر زمین

6. عدم هماهنگی بین گروه پیمانکار(به علت خصوصی سازی وعدم تغییرات ساختار سنتی با آن) با برق منطقه ای در قطع در زمان مقرر

7. .مانور اشباه به علت به روز نبودن اطلاعات نقشه مانوری وبه روز کردن اطلاعات مسولین هر بخش
8. خرابی و فرسودگی بازو های سکسیونرو تجهیزات مشابه و درنتیجه عدم قطع برق

9. عدم بازدید بصری و اطمینان کاذب به تجهیزات بعد از اعمال دستور قطع

10. کار بر روی شبکه 400 ولت بدون توجه به قطع یا وصل بودن شبکه 20 كيلوولت تغزیه آن

11. عدم اطلاع از طراحی خط خطوط 400 ولت که چند فیدر تغزیه دارند وقطع یک فیدر تغزیه خط و عدم آزمایش شبکه خطوط از نظر برق دار بودن

12. ورود ولتاژ پیش بینی نشده به شبکه

13. آموزش ندیدن پیمانکاران در باره نحوه صحیح تست و تعمیر نگهداری تجهیزات واصول ایمنی لازم برای کار

14 عدم رعایت فاصله ایمنی از تجهیزات

15. عدم هماهنگی بین گروه پیمانکار گروه پیمانکار دیکری که بر همان خط مشغول به کار است که بدون اطلاع دیگری خط را برق دار می کنند.

16. .قطع نکردن هر دو خط خطوط دو مداره برای سرویش و نگهداری یکی لز آنها

17.نقص سیستم زمین های تجهیزات از دید دزدی کابل زمین و افزایش مقاومت زمین با افزایش طول الکترود یا افزایش تعداد الکترود ها یا درمان شیمیایی خاک

18.برخورد ساعقه به خط

19.تعجیل در کار و عدم هماهنگی با ارگان های مرتب
بدین ترتیب علت اکثر برق گرفتگی ها را می توان عدم رعایت اصول ایمنی از سوی پیمانکاران و ناظرین اجرا وسهل انگاری پیمانکاران در استفاده از لوازم ایمنی شخصی خود دانست.
بسته پیشنهادی سازنده برای این بخش:
1.ارائه آموزش و نظارت در باره رعایت اصول ایمنی در ریز موارد و درباره همه تجهیزات

2. رعایت کلیه مراحل چارت بی برق نمودن در تعمیر خطوط سرد وگرم از سوی پیمانکار

3. دوره سرویس و نگهداری و بازدیدعینی مستمر از پرنده زدگی وصحت عملکرد تجهیزات

4.کمیته ایمنی برق منطقه ای بایدتقویت شده و به بررسی علل برق گرفتگی بپردازد و در پی آن مغصرین را توبیخ گرداند و با تبین علت حادثه از تکرار آن جلوگیری کند.

5.شناخت تمامی انشعابات و نقشه عملیاتی و طرح خطوط به روز

6.کنترل ابزار کار با تهیه چک لیست های لازم به همراه تیم های ایمنی

7.قبل از استقرار پیمانکار تجهیزات شخصی و گروهی از نظر کمی وکیفی کنترل شود و دستور تعویض ابزار در صورت نیاز صادر شود

8.نظارت بر رعایت اصول ایمنی حین کار

9.نظارت بر روحیه پیمانکار و ممانعت از کار های خطرناک هنگام مناسب نبودن روحیه فردی مثل عدم تعمیر خط گرم برای فرد تحت فشار روانی

10.نظارت بعد از پایان پروژه برای کنترل تجهیزات:زیرا بعضی پیمانکاران از ترس مواخذه شدن آسیب دیدن تجهیزات ایمنی را گزارش نمی دهند .مثلا:چوب استیک 20 كيلوولت را که می شکند با چسب می چسبانند ظاهری فریبنده ولی خطری مهلک را اگر دقت نشود به دنبال دارد.

11.کمیته ای باید صلاحیت فنی پیمانکار را با آزمون یا ارائه مدارک رسمی از سوی پیمانکار بررسی کند تا از افراد بی تجربه شرکت های پیمانکاری استفاده نکند

12.به کار گیری ابزار جریمه در هنگام مشاهده عدم رعایت نکات ایمنی در حین کار و تشویق در صورت رعایت

13.تشکیل جلسات ایمنی ماهانه کمیته با پیمانکاران و کارگران
باید گفت: به روز کردن به همراه بازنگری در (طراحی ها وخطوط فرسوده و تجهیزات فرسوده و سیستم زمین و غیره )علاوه بر کاهش تلفات شبکه(که بحث داغ امروز برق ایران است) مسلما باعث کاهش خطر برق گرفتگی هم میشود!
حوادث اتصال کوتاه: (ضرری جرحی)

1.بی احتیاطی حین کار کردن در تابلوها از سوی پیمانکار

2. برخورد وسایل فلزی از جمله ابزا کار جریان الکتریکی اتصال کوتاه حرارت تولیدی این جریان الکتریکی آهن را به راحتی ذوب می کند وباعت سوختگی در دست ها می شود.
بدین ترتیب علت اکثر اتصال کوتاه ها را می توان عدم رعایت اصول ایمنی از سوی پیمانکاران دانست
بسته پیشنهادی سازنده برای این بخش:

1.استفاده از پیمانکار با تجربه در احداث یا نوسازی شبکه

2.آموزش نکات ایمنی فردی به پیمانکاران

حوادت سقوط از سر تیر: (ضرری جرحی)

1.عدم استقرار ایمن در جرثقیل بالا برنده

2.نبستن کمربند حفاظتی

3.فرسودگی خود تیرفرسودگی کمربند حفاظتی

4.برق گرفتگی لحظه ای پیمانگاری که کمربند حفاظتی خود را نبسته
دلایل فرسودگی تیر:

1. در اثر برخورد وسایل نقلیه به آنها

2. قدمت استفاده یا پوسیدگی در زیر زمین در تیرهای چوبی

3.گالوانیزه بودن و زنگ زدگی در تیر های فلزی

4.عدم رعایت نکات فنی حین نصب مثل مقدار بتن و عمق حفاری

5. مصالح غیر استاندارد در ساخت تیرهای بتنی

6.عدم رعایت نکات فنی انتخاب نوع کلاس تیر از نظر وزن زیر بار و نقاط تحت کشش و زوایا بدین ترتیب علت اکثر سقوط ها بر اثر بی احتیاطی خود پیمانکار در رعایت نکات ایمنی و فرسودگی تجهیزات است.
بسته پیشنهادی سازنده برای این بخش:

1.آموزش نکات ایمنی فردی پیمانکاران

2. استفاده از پیمانکار با تجربه

3.بررسی تیر از لحاظ فرسودگی ودر صورت فرسودگی با سیم بکسل به جرثقیل و اطراف تیر و...مانع از سقوط احتمالی یا مانع از آسیب احتمالی پیمانکار شد.

4.فرسودگی تجهیزات ایمنی و فرسودگی تیر ها با تعویض بهنگام

5. رعایت نکات فنی انتخاب نوع کلاس تیر و مصالح استاندارد در ساخت آن

حوادث رانندگی: (ضرری جرحی و اقتصادی)

1.سرعت در هنگام راندگی

2. عدم توانایی بر کنترل وسیله نقلیه

3.عدم رعایت سایر مقررات راهنمایی رانندگی حادثه ساز

4. بروز مشکل خرابی خودرو پیمانکار

5. بی دقتی و کم تجربه ای رانده جرثقیل
بدین ترتیب علت اکثر حوادث رانندگی:

عدم رعایت مقررات راهنمایی رانندگی به خصوص سرعت است
بسته پیشنهادی سازنده برای این بخش:
1.سخت گیری گروه ایمنی نسبت به سرعت و مقررات راهنمایی رانندگی حادثه ساز دیگر از سوی پیمانکاران

2.دوره سرویس ونگهداری مستمر خودرو های عملیاتی

3.تعویض خودرو های عملیاتی فرسوده4.انتخاب پیمانکار مناسب