اتصالات سست در شبكه هاي توزيع برق

اتصالات سست از عمده ترين اشكالاتي است كه به وفور در شبكه هاي توزيع برق يافت مي شوند، به طور مثال كنتاكت ها و كلمپ هاي شل كه به علت فشار كم در هنگام نصب و مونتاژ يا به دليل عدم استفاده از واشر فنري در اتصالات كه در اثر تغييرات دمايي ( انقباض و انبساط ) و يا حركت و لرزش ( كنار جاده ها ) باعث شل شدن آنها مي گردد و يا هرز شدن پيچ ها و مهره ها كه در بولت هاي زياد سفت شده رخ مي دهند. عدم استفاده از كلمپ مناسب در اتصالات باعث افزايش حرارت در اين موارد مي گردد كه در دراز مدت سبب اكسيده شدگي بيشتر در محل اتصال و به دنبال آن افزايش بيشتر حرارت مي گردد و حتي تا نقطه ذوب آن نيز مي رسد.
با توجه به اين كه كليه اتصالات حامل جريان مي باشند بايستي حدالمقدور سعي گردد از قطع و برش بي مورد هادي ها در طول خطوط و مدار جلوگيري گردد. در صورت استفاده از كلمپ و بست هاي دو شياره ( موازي ) يا بست هاي انشعاب گيري نهايت دقت در نصب آنها مبذول گردد. يكي از موارد مهم در اتصالات هادي هاي آلومينيومي تميز كردن و درزگيري سطوح آلومينيومي محل اتصال است. اين سطوح معمولاً از يك قشر نامرئي اكسيد آلومينيوم پوشيده شده اند كه اين اكسيد داراي مقاومت الكتريكي زيادي مي باشد لذا براي ايجاد اتصال خوب، بايستي لاية اكسيد زدوده شود تا لايه رويي آلومينيوم تميز باشد. مخصوصاً در مواقعي كه جريان هاي با آمپراژ بالا از اتصال عبور مي نمايد اين امر بسيار اهميت خواهد داشت.
براي برقراري اتصال مرغوب لازم است لايه ها و درز باقي مانده از اتصال نيز توسط پوشش نسبتاً ضخيمي از ماده تركيبي ضد اكسيد آغشته گردد. اين ماده خمير تركيبي به نام گريس Grease است. كه از تركيب 70 درصد كرومات روي با 30 درصد روغن بزرگ تشكيل شده است. امروزه مواد ضد اكسيداسيون موجود در بازار معمولاً علاوه بر ايجاد يك اتصال خوب، به عنوان محافظ نيز عمل مي نمايد.
امروزه بست ها ، كلمپ ها و بوشن هاي نو و مرغوب آلومينيومي در كارخانه هاي سازنده پس از تميز شدن از هر گونه اكسد بلافاصله قشري از ماده ضد اكسيد بر روي آنها كشيده مي شود. در غير اين صورت اكيپ هاي اجرايي و نوسازي بايستي داراي برس هاي سيمي براي زدودن و تميز كردن بست ها و اتصالات و محل كنتاكت ها و سطح هادي ها باشند. نظر به اين كه قشر اكسيد پس از پاك شدن بلافاصله شروع به تشكيل مجدد مي نمايد لذا معمولاً سطح هادي با ماده ضد اكسيد آغشته شده سپس براي زدودن قشر اكسيد برس سيمي روي هادي كشيده مي شود. براي بهتر انجام شدن اين فرآيند معمولاً قشر ضخيمي از ماده ضد اكسيد به برس سيمي نيز ماليده مي شود. لازم به توضيح است در محل اتصال هادي آلومينيومي به مسي نيز به كارگيري ماده ضد اكسيد اهميت بسيار خواهند داشت تا علاوه بر اتصال خوب از پديده خوردگي نيز جلوگيري شود.
همچنين اكيپ هاي تعميرات در بازديدهاي دوره اي ، پس از شناسايي نقاط داغ از طريق ترموگرافي ، بايستي علت ايجاد حرارت را به درستي تشخيص دهند. البته بايد دقت نمود كه تمامي اتصالات داغ الكتريكي را نمي توان با آچار كشي و سفت كردن مرتفع نمود و حتي ممكن است به بدتر شدن اين روند بيانجامد. مناسب ترين كار مونتاژ كردن اتصالات است بدين ترتيب كه در ابتدا اكسيدزدايي محل هاي اتصال انجام مي گيرد كه اين عمل با تميز كردن سطوح اتصال كنتاكت ها و ماليدن گريس ( ماده تركيبي ) مخصوص اتصال كه از اكسيد شدن جلوگيري كرده و نيز مقاومت الكتريكي كنتاكت را نيز كاهش مي دهد صورت پذيرفته و در نهايت مجدداً مونتاژ و آچاركشي انجام مي شود.
در بازرسي هاي قبل از مونتاژ كنتاكت ها نيز بايستي از عدم وجود ناصافي و خلل در سطوح تماس اتصالات و از عدم خرابي اجزاء پيوند مانند رزوه و پيچ و مهره ها ( بولت ها ) اطمينان حاصل گردد. پيشنهاد مي گردد براي سفت يا محكم كردن پيچ ها و مهره ها از دستگاه آچار پيچش اتوماتيك ( آچار بوكس ) مجهز به Torque Meter استفاده نمود. لذا بايستي ميزان فشار پيچش بر روي پيچ و مهره ها از سازندگان اخذ شده و به همان ميزان اعمال گردند.
در مورد كابلشو ها نيز موارد زيادي از اتصالات نامناسب گزارش مي شود لذا توصيه مي گردد به هيچ وجه از دستگاه هاي غير از پرس كابلشوهاي استاندارد هيدروليكي استفاده نگردد. پرس كابلشوها همواره از اتصال نامناسب جلوگيري مي نمايد.
دقت بيشتر در بررسي فني قبل از خريد تجهيزات و يراق آلات شبكه نيز از موارد بسيار مهمي است كه رابطه مستقيم با كاهش اتصالات سست و نامناسب دارد.
منبع : افزايش پايداري شبكه هاي توزيع