الكترود زمين

خصوصيات اتصال زمين بايد از طرفي با خواسته هاي حفاظتي سيستم، و از طرف ديگر با مقررات ايمني در برابر برقگرفتگي در اثر تماس با بدنه هاي هادي ، مطابقت كند. چنانچه شرايط مناسب باشند، مي توان براي هر دو منظور از يك الكترود زمين استفاده كرد و در غير اين صورت بايد از دو سيستم اتصال زمين مجزا ، يكي براي حفاظت سيستم فشار قوي ( فشار متوسط ) و ديگري براي حفاظت در برابر برقگرفتگي و اتصال زمين سيستم فشار ضعيف ( خنثي ) استفاده كرد. در اين حالت لازم است دو الكترود به نحوي ترتيب داده شوند كه عملاً خارج از حوزه اثر ولتاژ همديگر قرار گيرند.
انواع الكترود زمين
از انواع روش ها و لازم زير مي توان به صورت انفرادي يا اشتراكي استفاده كرد :
- ميله هاي فولادي مخصوص با روكش مس ، به صورت كوبيده شده در زمين ، با حداقل 16 ميلي متر قطر.
- لوله هاي گالوانيزه ( لوله آب ) به صورت كوبيده شده يا دفن شده ( قائم ) ، حداقل 1 اينچ.
- تسمه فولادي گالوانيزه گرم، با حداقل 100 ميلي متر مربع سطح مقطع و 3 ميلي متر ضخامت ( 30*5 و 30*5/3 ميلي متر )
- صفحه مسي دفن شده در زمين ( چاه )، به ابعاد حداقل 50*50 سانتي متر و با 2 ميلي متر ضخامت.
- هادي مسي ( تسمه با سطح مقطع حداقل 50 ميلي متر مربع و با 2 ميلي متر ضخامت يا هادي چند مفتولي 35 ميلي متر مربع با حداقل قطر هر مفتول 8/1 ميلي متر ).
- الكترودهاي جا سازي شده در پي ها، با حداقل ضخامت فولاد 3 ميلي متر.
- ميله هاي فولادي در بتن مسلح ( ميلگردها ).
- هر نوع جرم فلزي دفن شده در زمين، به شرطي كه استفاده از آن ايجاد خرابي نكند ( الكتروليز ).
- زره و غلاف فلزي كابل هاي دفن شده ، به شرطي كه نسبت به برقرار بودن دائمي آنها اطمينان وجود داشته باشد و در تماس با زمين باشند.
يادآوري يك – مقاومت الكتريكي الكترود زمين به عوامل فراوان و مخصوصاً شرايط خاك در اطراف الكترود و طول الكترود بستگي دارد. براي حجم معيني از فلز الكترود هر چه يكي از ابعاد آن طولاني تر بوده و تماس الكترود با خاك بيشتر باشد ، مقاومت آن نسبت به جرم كلي زمين كمتر خواهد بود. بنابراين يك الكترود ميله اي يا تسمه اي كه به صورت قائم يا افقي نصب شده باشد نسبت به الكترود صفحه اي ارجحيت دارد. الكترود صفحه اي كم اثر ترين الكترودها است. نوع خاك و مخصوصاً نمناك بودن آن در كم شدن مقاومت الكترود اثري زياد دارد. به اين علت رسيدن به نم طبيعي هدف الكترودهاي قائم است. يادآوري دو – براي احراز 2 اهم مقاومت زمين براي ايمني ، ممكن است از يك يا چند روش ذكر شده در بالا به موازات هم استفاده شود. در اين صورت بايد انتخاب نوع الكترودها با توجه به خورندگي متقابل يا حفاظت كاتديك انجام شود.