لامپ هاي كم مصرف ،اصلاح الگوي مصرف يا توقف توليد داخل ؟!-بخش اول

لامپ هاي رشته اي بيش از 120 سال است در عرصه روشنايي جهاني نقش آفريني مي نمايند. لامپ هاي التهابي تنها پنج درصد از انرژي برق را به نور تبديل مي نمايند و 95 درصد بقيه را به گرما تبديل مي كنند و به همين دليل به شدت موجب افزايش انتشار گازهاي گلخانه اي مي شوند. از هنگامي كه بحث ذخيره انرژي و صرفه جويي در مصرف بعنوان راه كاري براي حفظ منابع انرژي و مصرف بهينه انرژي الكتريكي در جامعه جهاني مطرح شد ، تغيير لامپ هاي رشته اي از نخستين گزينه ها بودند كه بيش از 120 سال پيش توسط توماس اديسون اختراع شده بود . در شرايطي كه مبحث روشنايي در سرفصل هاي مهندسي برق در كشورما به گزينه اي كم رنگ و فراموش شده تبديل شده بود ، كشورهاي توسعه يافته با جديت به دنبال اصلاح سيستم هخاي روشنايي و نورپردازي خود بودند تا علاوه بر اصلاح الگوي مصرف ، از نورپردازي بعنوان مهمترين عامل زندگي و مكان هاي تردد در نبود نور طبيعي استفاده نمايند و بالاخره پس از سال ها ما نيز در پي صرفه جويي مصرف انرژي و اصلاح الگوي مصرف به فكر افتاديم تا با نگرشي جديد اين موضوع را در سطح زندگي پياده نماييم و در شروع اين پروژه ، به لامپ هاي كم مصرف روي آورديم كه بيشترين مقدار مصرف را در كشور به خود اختصاص داده است . اما بحث هاي فني نورپردازي ساختمان ها و خيابان ها همچنان داراي مشكل است و با استانداردهاي جهاني فاصله دارد .
براساس تصويب پارلمان اروپا ، انقلابي كه هم اكنون در زمينه روشنايي در حال وقوع است ، حذف لامپ هاي التهابي به صورت پلكاني تا سال 2012 است . توقف توليد ، عرضه و استفاده از لامپ هاي 100 واتي از ابتداي سپتامبر 2009 تنها آغاز يك وداع طولاني با اين نسل قديمي از لامپ ها است به طوري كه در سال 2010 نيز لامپ هاي التهابي 75 واتي و در سال 2011 لامپ هاي 60 واتي خارج از استفاده مي شوند . از اول سپتامبر 2012 حباب هاي كوچك لامپ هاي 40 و 25 واتي نيز با چرخه توليد و استفاده وداع مي كنند . در حالي كه بسياري از سوپرماركت ها در بريتانيا از ماه ژانويه گذشته به طور داوطلبانه برنامه كنار گذاشتن تدريجي لامپ هاي 100 وات را شروع كرده بودند ، هجوم بي سابقه اي براي خريد و انبار كردن اين لامپ ها تا قبل از پايان مهلت يعني اول سپتامبر ، ديده مي شد .
لامپ هاي جديد در مقايسه با لامپ هاي التهابي ، 25 تا 80 درصد كمتر برق مصرف مي كنند و چنانچه همه مردم انگليس به مصرف لامپ هاي جديد روي آورند تأثير آن از نظر كاهش توليد كربن معادل اين خواهد بود كه 70 هزار دستگاه خودرو در اين كشور به خيابان ها نيايند . همچنين خانواده ها در مدت عمر لامپ هاي جديد كه بين 8 تا 10 سال است ، مي توانند معادل 590 پوند از نظر مصرف انرژي صرفه جويي كنند .
در مقابل مزاياي لامپ هاي كم مصرف ، كساني هم هستند كه درباره معايب لامپ هاي كم مصرف صحبت مي كنند . از جمله اين كه اين لامپ ها بد شكل هستند ، گرم شدن آنها به مدت طولاني نياز دارد ، كيفيت نورشان خوب نيست و علاوه بر اين داراي جيوه هستند كه مي تواند در درازمدت زيان آور باشد . مخالفان استفاده از اين لامپ ها همچنين مي گويند اين لامپ ها مي توانند موجب ميگرن شده و ناراحتي هاي پوستي را افزايش دهند و به مشكلات جدي از نظر سلامت منجر شود . هم چنين يكي از مخالفان استفاده از لامپ هاي جديد ، مي گويد قدغن كردن فروش لامپ هاي 100 وات كاملاً غيرمنصفانه است و آزادي انتخاب را از مصرف كنندگان سلب مي كند.
اما اطلاعات كميسيون اروپا نشان مي دهد كه استفاده از لامپ هاي جديد هيچ خطري براي سلامت انسان ندارند و حضور پنج ميلي گرم فلز جيوه در لامپ هاي فلورسنت خطري براي مصرف كنندگان ندارد و در صورت شكسته شدن حباب لامپ كافي است كه پنجره ها را باز و از يك تكه پارچه مرطوب براي تميز كردن خرده هاي لامپ استفاده كرد . به گفته كارشناسان كميسيون اروپا، سطح فلز جيوه مي تواند در آينده از پنج به دو ميلي گرم كاهش يابد .