اهداف آموزش بهداشت کدامند ؟

نوشته : دکترعلی افشانی کارشناس آموزش بهداشت و روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه

هدف آموزش بهداشت در مراقبتهای بهداشتی اولیه این است که فعالیتهایی پدید آورد تا :
1 - مردم بخواهند سالم باشند .
2 - بدانند چگونه سالم بمانند .
3 - برای حفظ سلامت فردی و جمعی اقدام نمایند .
4 - در موقع لزوم از ارائه کنندگان خدمات بهداشتی طلب کمک نمایند .
5 - عوامل تاثیر گذار بر سلامتی را بشناسند و بر آن کنترل داشته باشند .
بعبارت دیگر هدف کلی آموزش بهداشت عبارت است از :
کمک به تامین ، حفظ و ارتقای سلامت از طریق تغییر رفتار با اجرای برنامه های آموزش بهداشت .
آموزش بهداشت به منظور تحقق این اهداف نیازمند موارد زیر می باشد :
1 - اجرای برنامه های آموزشی و ارتقای سطح آگاهی جامعه
2 - ترغیب مردم به مشارکت فعالانه و مسئولانه در برنامه های بهداشتی
3 - جلب همکاری و هماهنگی های درون و بین بخشی
4 - برقراری ارتباط مناسب با جامعه
5 - اتخاذ مناسب ترین تکنولوژی آموزشی
6 - اطلاع رسانی مناسب و بموقع
7 - توجه و درک صحیح از فرهنگ جامعه ، شیوه زندگی و مهارتهای زندگی
8 - نظارت ، پایش و ارزشیابی برنامه های آموزشی

آموزش بهداشت در برنامه ریزی و مدیریت

رویکردهای جدید در برنامه ریزی و مدیریت آموزش بهداشت ، در بر گیرنده تغییرات اساسی در نقش آموزش
بهداشت می باشد . آموزش بهداشت علاوه بر نشر اطلاعات بهداشتی ، باید قادر به ایجاد استفاده و انطباق
چهار چوب اهداف مراقبتهای بهداشتی اولیه باشد . رویکردهای آموزشی در آموزش بهداشت در هر یک از سطوح ملی ، استانی و شهرستانی نقش مهمی در مراحل مختلف برنامه ریزی ومدیریت دارد.
برنامه ریزی و مدیریت آموزش بهداشت شامل مراحل زیر می باشد :
1 - تنظیم سیاستها
2 - تنظیم خط مشی ها
3 - طرح و برنامه ریزی
4 - اجرا
5 - پایش و ارزشیابی پیشرفت
آموزش بهداشت در رفتارهای بهداشتی :
هر فعالیتی که بوسیله فرد با هدف حفظ ، حمایت و ارتقای سلامت می باشد ، رفتار بهداشتی نامیده می شود
آموزش بهداشت با اتکا بر تئوریهای رفتار ، عوامل موثر بر رفتار ، ارتقای آگاهی ، ارتباطات بهداشتی
و تکنولوژی مناسب در ایجاد انگیزه ، علاقه ، اعتماد به نفس ، نگرش مثبت ، تصمیم گیری و اتخاذ رفتار
های مثبت بهداشتی نقش مهمی را ایفا می کند .
آموزش بهداشت بعنوان مداخله گر بر روی اتخاذ رفتارهای داوطلبانه که منجر به سلامتی می شود ، اثر می گذارد و دارای چهار نقش بشرح زیر می باشد :
1 - کاهش رفتار منفی ( غلط ) بهداشتی
2- جلو گیری از افزایش رفتار منفی ( غلط ) بهداشت
3- افزایش رفتار مثبت (صحیح ) بهداشتی
4- جلو گیری از کاهش رفتار مثبت(صحیح) بهداشتی

سبک زندگی در حیطه بهداشت و سلامت

این واژه بطور گسترده ای برای تعریف و تعیین رفتارهای مرتبط با بیماریهای مزمن یا توانمندیهای مربوط به حفظ و ارتقای سلامت از بعد رفتار اشخاص از یک سو و توجه به وضعیت محیط طبیعی ، اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی از سوی دیگر وتاثیر این دو بر یکدیگر می باشد .
سبک زندگی به عنوان یک مفهوم رفتاری :
سبک زندگی ، الگوهای رفتاری را که بطور غیرمستقیم از فرهنگ و هنجارهای زندگی نشات گرفته و همچنان تابعی از کنترل و خواست افراد ، تحت تاثیر سابقه خانوادگی و وضعیت اقتصادی ایشان ، را شامل می شود . برای فهم درست این رفتارها باید رفتار مورد نظر در مجموعه شرایط و وضعیتی که شکل می گیرد مورد مطالعه قرار گیرد و لازم به تاکید است که محیط اطراف اعضای خانواده ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، دوستان ، سازمانهای موجود ، محیط فرهنگی ، ارزشها و نورم های موجود همه در این موضوع دخیل هستند .
سبک زندگی به عنوان یک مفهوم سیاسی و اقتصادی :
سبک زندگی به مجموعه شرایط و عواملی که گروه اجتماعی را احاطه نموده وبه سابقه تاریخی و اوضاع اجتماعی و سیاسی جامعه بر می گردد . کاربرد بهداشتی این مفهوم متوجه سیاست ها و تنظیم قوانین عمومی و محیطی است که با سبک زندگی مردم و ایجاد شرایط و محیطی که تصمیم گیری بهداشتی در آن آسان شود ، می باشد .
سبک های زندگی فردی که بوسیله الگوهای رفتاری قابل شناخت مشخص می شوند ، می توانند تاثیری بسیار عمیق و بنیادی روی سلامت و بهداشت فرد و جامعه داشته باشد . اگر توانمند سازی افراد در تغییر سبک زندگی منجر به ارتقای سلامت شود پس باید فعالیتها نه تنها بسوی مسائل فردی بلکه به سمت شرایط اجتماعی و شرایط زندگی معطوف شود .
شیوه زندگی ، متاثر از فرهنگ جامعه است و فرهنگ در طول سالها توسط مردمی که با هم زندگی کرده و در تجربیات هم سهیم شده اند ، توسعه می یابد . فرهنگ با الگوهای سازمان یافته و محکمی مانند هنجارها ، ارزش ها ، باور ها ، عادت ها ، آداب و رسوم و سنت ها که از نسلی به نسل دیگر منتقل می گردد سازمان یافته و با توجه به منابع آنان ، رفتار مشترک و مورد قبول جامعه را بوجود می آورد .
در نظر گرفتن این موضوع از اهمیت برخوردار است که هیچ سبک زندگی مطلمبی وجود ندارد که بتوان به تمام مردم دنیا تجویز نمود . فرهنگ ، درآمد ، ساختار خانواده ، سن ، قدرت بدنی ، محیط خانه و محیط کاری همگی ، برخی از شرایط و سبک های زندگی را جذاب تر ، عملی تر و مناسب تر خواهند ساخت .
شرایط زندگی
شرایط زندگی به محیط روزانه اطراف مردم اطلاق می شود ، محیطی که مردم درآن زندگی کرده ، تفریح نموده و کار می کنند . شرایط زندگی ، نتیجه موقعیتهای اقتصادی و اجتماعی و محیط فیزیکی بوده که همگی می توانند بر روی سلامت و بهداشت افراد تاثیر گذار باشند .
مهارتهای زندگی
مهارتهای زندگی عبارتند از توانایی رفتار سازگار و مثبت که افراد را توانمند می سازد تا بطور موثر با نیازها و چالشهای زندگی روزمره برخورد نمایند
http://www.rs272.com/
WEST AZERBAIJAN - URMIA -- Dr.RAHMAT SOKHANI